การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าเป็นรูปแบบหนึ่งของโลจิสติกส์สีเขียว หรือโลจิสติกส์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยใช้จักรยานเป็นตัวขนส่งสินค้าแทนการใช้ยานยนต์ที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิง การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีข้อดีหลายประการ ดังนี้
- ช่วยลดมลภาวะทางอากาศ จักรยานเป็นยานพาหนะที่ไม่ปล่อยมลพิษทางอากาศ จึงช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะโลกร้อน จากการวิจัยของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน พบว่าการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าสามารถช่วยลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ได้ถึง 100% เมื่อเทียบกับการใช้รถยนต์
- ช่วยลดเสียงรบกวน จักรยานเป็นยานพาหนะที่ไม่ก่อให้เกิดเสียงรบกวน จึงช่วยลดความเครียดและมลภาวะทางเสียงในเมือง จากการวิจัยของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ พบว่าการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าสามารถช่วยลดระดับเสียงรบกวนได้ถึง 50% เมื่อเทียบกับการใช้รถยนต์
- ลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าใช้พลังงานน้อยกว่าการใช้ยานยนต์ จึงช่วยลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง จากการวิจัยของสถาบันการจัดการขนส่งและโลจิสติกส์ พบว่าการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายในการขนส่งได้ถึง 50% เมื่อเทียบกับการใช้รถยนต์
- ส่งเสริมสุขภาพของผู้ขับขี่ การขับขี่จักรยานเป็นการออกกำลังกายที่ดีต่อสุขภาพ จึงช่วยให้ผู้ขับขี่มีสุขภาพแข็งแรง จากการวิจัยของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พบว่าการขับขี่จักรยานเป็นประจำสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น
การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีมานานแล้ว โดยเริ่มมีการใช้ในทวีปยุโรปตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 และได้รับความนิยมมากขึ้นในปัจจุบัน เนื่องจากการตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อมและปัญหาการจราจรที่ติดขัดในเมืองใหญ่ การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีหลากหลายรูปแบบ ดังนี้
- การจัดส่งสินค้าแบบเดลิเวอรี่ เป็นการขนส่งสินค้าขนาดเล็กถึงปานกลาง เช่น อาหาร เครื่องดื่ม เอกสาร พัสดุ เป็นต้น โดยผู้ขนส่งจะขับขี่จักรยานไปยังสถานที่จัดส่ง ตัวอย่างของบริการจัดส่งสินค้าแบบเดลิเวอรี่ด้วยจักรยาน เช่น Foodpanda, Lineman, Lalamove เป็นต้น
- การจัดส่งสินค้าแบบขนส่งสาธารณะ เป็นการขนส่งสินค้าขนาดใหญ่ เช่น เฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์สำนักงาน เป็นต้น โดยผู้ขนส่งจะบรรทุกสินค้าบนจักรยานและขนส่งร่วมกับระบบขนส่งสาธารณะ เช่น รถเมล์ รถราง เป็นต้น ตัวอย่างของบริการจัดส่งสินค้าแบบขนส่งสาธารณะด้วยจักรยาน เช่น DHL, UPS, FedEx เป็นต้น
- การจัดส่งสินค้าแบบพ็อด เป็นการขนส่งสินค้าขนาดเล็กถึงปานกลาง โดยผู้ขนส่งจะบรรทุกสินค้าไว้ในกล่องหรือพ็อด แล้วนำไปส่งยังจุดรับสินค้า ตัวอย่างของบริการจัดส่งสินค้าแบบพ็อดด้วยจักรยาน เช่น Amazon, Alibaba, Shopee เป็นต้น
ในประเทศไทย การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนต่างก็ส่งเสริมให้มีการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามากขึ้น เช่น กระทรวงคมนาคมได้ออกกฎหมายสนับสนุนการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้า และบริษัทเอกชนบางแห่งได้จัดตั้งบริการจัดส่งสินค้าด้วยจักรยาน เช่น Foodpanda, Lineman, Lalamove เป็นต้น
การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีแนวโน้มที่จะเติบโตมากขึ้นในอนาคต เนื่องจากความนิยมในการใช้จักรยานเพิ่มขึ้น ประกอบกับปัญหาการจราจรที่ติดขัดในเมืองใหญ่ การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าจึงเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ประกอบการและผู้บริโภคที่ต้องการลดมลภาวะทางอากาศและค่าใช้จ่ายในการขนส่ง
นอกจากตัวอย่างที่กล่าวถึงไปแล้วข้างต้น ยังมีตัวอย่างการใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้าที่น่าสนใจอื่นๆ อีกมากมาย เช่น
- ในประเทศเนเธอร์แลนด์ มีบริษัทขนส่งรายใหญ่อย่าง DHL ให้บริการจัดส่งสินค้าด้วยจักรยานในหลายเมืองใหญ่ของประเทศ โดยใช้จักรยานสามล้อบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่ เช่น เฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์สำนักงาน เป็นต้น
- ในประเทศญี่ปุ่น มีบริษัทขนส่งรายใหญ่อย่าง Yamato Transport ให้บริการจัดส่งสินค้าด้วยจักรยานในย่านเมืองเก่าของกรุงโตเกียว โดยใช้จักรยานพับเก็บได้เพื่อความสะดวกในการขับขี่
- ในประเทศไทย มีบริษัทเอกชนบางแห่งเริ่มให้บริการจัดส่งสินค้าด้วยจักรยานในย่านชุมชน เช่น ย่านเยาวราช ย่านพระนคร เป็นต้น
การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีข้อดีหลายประการ แต่ก็มีอุปสรรคบางประการเช่นกัน อุปสรรคที่สำคัญประการหนึ่งคือ ปัญหาการจราจรที่ติดขัดในเมืองใหญ่ การจราจรที่ติดขัดอาจทำให้ผู้ขับขี่จักรยานต้องใช้เวลาในการเดินทางมากขึ้น จึงอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพในการขนส่งสินค้าได้ หน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนจึงควรร่วมมือกันแก้ไขปัญหาการจราจรที่ติดขัดในเมืองใหญ่ เพื่อให้การใช้จักรยานในการจัดส่งสินค้ามีประสิทธิภาพมากขึ้น
อุปสรรคอีกประการหนึ่งคือ สภาพถนนที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการขับขี่จักรยาน ถนนบางสายในเมืองใหญ่มีสภาพที่ชำรุดเสียหาย หรือมีทางลาดชัน ทำให้การขับขี่จักรยานลำบาก หน่วยงานภาครัฐจึงควรปรับปรุงสภาพถนนให้เอื้ออำนวยต่อการขับขี่จักรยานมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม เมื่อเทียบกับข้อดีแล้ว อุปสรรคเหล่านี้ก็เป็นสิ่งที่สามารถแก้ไขได้ โดยความร่วมมือของทุกภาคส่วน
Tags: การจัดส่งสินค้า